Unha manda de pezas para Isaac

Selfie na culler (obra de Moncho Rama) Primeiro foi o golpe militar, logo a Guerra Civil e posteriormente a ditadura; mais xusto dez anos despois de que os fascistas roubasen o estado coa súa gadoupa, no Castro de Samoedo comezou todo. E ao pé desas torres que houbo quen izou como símbolo do novo poder, da nova facina dun goberno que estruga os pobos, os estados e as xentes, Isaac ergue un novo símbolo da liberdade para o país: Cerámicas do Castro. Ao redor desta empresa, que xa conta con máis dun centenar de asalariados nos albores dos anos cincuenta, iríanse apegando un conglomerado de realidades empresariais, encargadas de rescatar os nosos símbolos, a nosa historia, a memoria e, en certo grao, o país. Todo comezou en Sada, terra dos irmáns Suárez Picallo (aínda que oriúndos de terras estradesas). E de aí, deses mares tan lembrados procede a manda de hoxe. Tráenola Moncho Rama (do lugar do Casteliño) e que se di "fotógrafo amador". El, que busca facer contemporáneos certo

Dunha volta houbo unha iniciativa de trocar o nome ao IES Meixueiro nº 7 de Vigo polo de Valentín Paz Andrade. E así aconteceu, mais -por suxestión de Luisa Abad- Isaac Díaz Pardo entregou unha proposta de anagrama para identificar este centro de ensino.  Valentín Paz-Andrade O acontecido, que relata con detalle a propia Luisa a xeito de carta (ou manda), incorpórase en liñas sucesivas, así como as palabras que Isaac dirixe a esta e dúas profesoras.  A proposta de Isaac seguía a liña doutras tamén deseñadas por el, con esa caligrafía tan nidia e propia que empregou para rotular o nombre do centro e o lugar de localización. Os caracteres, a xeito de ondas, fan enredar a dous peixes, coas súas bocas abertas e ollos alampates, querendo observar o Atlántico (as Cíes, as américas...). Uns ollos semellantes aos dos retratos que trazaba, inmensos, con ganas de coñecer o universo creativo do noso país. Por iso, a manda que nos facilita Luisa é en verdade moi necesaria para comprendermos, unha

Natural das Terras da Estrada, concretamente da freguesía de Ouzande, é Manuel Pereira Valcárcel. Reside en Madrid, onde traballou de mestre, e nesa cidade formou parte do grupo poético Bilbao , fundado por volta de 1996. Ocupouse da secretaría da revista Olga , Revista de Poesía Galega en Madrid, que ve a luz en xuño de 2016.  Pereira -escritor- publicou un restra de títulos, coidamos que máis dunha ducia, que abranguen sobre todo os eidos lírico e ensaístico. Así e todo, sobrepasan outras dúas ducias os libros de coautoría.  As persoas que temos coincidido con el sabemos que Pereira Valcárcel é realmente un poeta, pois a poesía -por enriba de calquera outro xénero literario- teno modelado como tal. Pois se o pensamos ben, traballar co verso, estarricalo, fundilo, enredar coas palabras, as emocións e os sentimentos fan que un, de xeito directo ou indirecto, sexa o resultado desas experiencias, por veces íntimas, por veces lúdicas e en tantas ocasións imprescindíbeis para (re)existir.

Cerámica do Castro vista desde o Castro de Baroña (autor: Pepe de Benedicta) Pepe de Benedicta é un home do mar, un home que coñece a suor que se mestura co salgado no medio das redes, que sabe das paisaxes mariñas e da chamada da buguina... Pepe entende que as areas son abofé o resultado cerámico que realiza o mar ao brunir a pedra, tal fose un canteiro, unha oleira... Non ignora, xa que logo, a importancia dos oficios, das tradicións, dos gremios e da falas.  Pepe sabe dos brazos sufridores de homes e mulleres que traen o pan e o peixe para a casa, coma se trouxesen o maior tesouro pois, ao fin e ao cabo, é a vida; e a terra un envase no que se contén e comprende. Cerámica do Castro vista desde o Castro de Baroña (autor: Pepe de Benedicta) Arestora os oficios tradicionais vanse ceibando da man para ser escravos da báscula, nun tempo en que todo se mide, nun tempo que se mide, que se pesa, como pesa o diñeiro pero non o valor,  a aprendizaxe xeración tras xeración,  a identidade,  e

Isaac e Mimina (obra de Carmen Ares) Carmen Arias e afeccionada á pintura, recitadora de versos e xornalista. Para ela " p articipar nesta marabillosa aventura de Alento Esbravexo é un grande honor. Todo é pouco para este grande home, Isaac Díaz Pardo ". Mais aínda que se diga afeccionada nas artes plásticas a verdade é que resultan máis ca interesantes as súas obras e, en particular, esta que envía para lembrar a Isaac e a Mimina. As formas simbióticas da parella -home e muller- vense complementarias dende o cromatismo, formando un todo que busca a compatibilidade, suxerida dende as cores cálidas ou frías contrastadas coas súas complementarias. No horizonte, polícromo, ízase coma unha vea un faro que deixa entrever os rumbos dos novíos, as derrotas dos naos e os triunfos do país. Os verdes, belidos e aveludados, mimetizan nos fondos porque o que sobresaen son os azuis, os cobaltos, o ultramar, o prusia... eses azuis que falan de vaixelas, de cerámica, de historia e memoria.

Poema de Guillerme Coen Na xeografía arxentina ergue Isaac Díaz Pardo, como bandeira, a Fábrica de Porcelanas da Magdalena, a pouco máis dun cento de quilómetros de Bos Aires. Corría o ano 1955... Seoane ficaba nesas terras, retido por mor das circunstancias políticas españolas, coma tantas outras persoas galegas alí exiliadas, ancoradas na morriña mais agardando con impaciencia o progreso e a esperanza de que un día chegase o retorno.  Uns anos máis tarde nace nesas mesmas terras o autor que hoxe nos aleda o día cun seu poema. El é Guillerme Coen e envíanos unha fermosísima carta que ben nos serve de autopresentación. Velaquí a reproducimos: " Ola, que tal? Quixera contribuír á homenaxe co poema que achego. Moitas grazas.           Cheguei a Compostela aos once anos de idade, despois fun á escola coma outros rapaces do barrio da Choupana para exercer de picheleiro. Son administrativo de profesión, gusto do cine, da natureza e da literatura. Atopo nos libros un recuncho á miña per

Facer raíces (por Loxo Seixas) A estampa resulta impactante, o contido igualmente e as metalinguaxes que xermolan da fotografía fánsenos comprometedoras. Comprometedoras porque teñen que ver co compromiso, co exercicio de interpretarmos que igual algo vai connosco... Quizais, talvez... E por que non?  Certo que Isaac ten as raiceiras na Galiza, mesturadas en todos os nutrientes e augas do pobo (lingua, cultura, identidade, historia, xentes... gremios), mais desa raiceira que medrou en Isaac para conformar a fantástica obra da súa vida, xorden preguntas obvias e imprescindíbeis:  A súa figura fixo grelar raizames noutros seres?  Somos quen de entendermos que a planta debe seguir a medar, gozar de vida e saúde?  Comprendemos que o noso alimento nutricio está na Terra, en toda ela, na codia (tempo, sociedade, conflitos, triunfos) e no substrato (historia, idiosincrasia, palabra, pobo... nación, Galiza)?  O autor desta peza que tanto nos fai reflexionar é Loxo Seixas, un galego nado en  M

Dise poeta e narrador, e que durante 43 anos traballou na administración pública. Porén, Francisco X. Fernández Naval é bastante máis. Non menos de tres ducias de obras ten no seu haber, abarcando os xéneros narrativo, poético e ensaístico; mais tamén conta con varias traducións e outras tres ducias de obras de participación colectiva. Porén, con Maribel Longueira elabora seis títulos que agrandan o xa inmenso e valioso currículo... laureado con varios premios e recoñecementos.  Perante tan fértil produción ben se ve en que dedica o tempo esta persoa destacadísima do panorama cultural galego. Mais isto non o priva de saber achegarse até nós para facilitarnos unha súa manda co obxecto de ter presente a Isaac Díaz Pardo.  Resultan importante todas as colaboracións que nos foron chegando para honrar ao mestre do caolín, cada unha dende unha particular visión, tendencia, arte... Por iso, nunca nos cansamos de dicir -teñamos ou non o Alento Esbravexo- que este proxecto serve para asombrar e

Haiku e imaxe de Mariña Maceiras Para recordar a Isaac, ou a obra, Mariña Maceiras envíanos unha imaxe dunha peza cerámica de Sargadelos cun nobelo de la no seu interior.  Ovella (cerámica de Sargadelos) Realmente a figura está destinada a ese uso concreto, por iso Mariña advirte: " Encantoume esta ovella porque me gusta facer punto de cando en vez.  E pensei nun haiku en homenaxe a Isaac ".  Como vemos, a autora da imaxe tamén elabora un haiku na honra de Isaac. Este tipo de composicións poéticas xaponesas son sinxelas na forma, mais  ateigadas de contido e, de cando en vez, con referencias encriptadas á estación do ano na que se compoñen. Só conta de tres versos, carentes de rima, pero cunha métrica concreta: 5, 7 e 5 sílabas, respectivamente.  A autora para nada é allea ao idioma e á cultura do país... Pois malia a súa mocidade (naceu en 2005) xa ten colleitado unha seitura de recoñecementos galegos que fan entrever cal pode ser o seu futuro. Mais sexa cal for, non hai dúb

Isaac Díaz Pardo (fonte: Nós Diario) Xosé Luís Bernal "Farruco" quixo darnos hoxe, como é habitual nel, o seu chisco de alegría. E faino lembrando a Isaac, sempre áxil polas rúas de Compostela, e valéndose dun recordo que outrora publicara o seu irmán Diego Bernal.  Farruco, como sabemos, é un destacado humorista e actor galego que ten colaborado nunha manchea de emisoras de radio (Radio Galega, Ser, Onda Cero...), televisións (TVG)... e  participado como actor en filmes e series televisivas. Amais disto, é autor dun libro titulado Eles e máis eu. Compostelaneado , que veu a luz recentemente.  Ninguén, que xa sobrepase os corenta anos, pode non coñecer a Xosé Luís Bernal, así e todo sempre é unha ledicia bater con el polas rúas de Compostela. Quizais a próxima vez que o vexamos teremos que saudalo cun "siga ben, don Xosé". Ao que el seguramente arrebolará: "o que ten que seguir ben é vostede". Velaquí fica o seu tributo a Isaac, logo de termos lanzado urb

Luís Seoane López, Ramón Otero Pedrayo, Xosé Rey Romero e Isaac Díaz Pardo. Visita ao Museo Carlos Maside (Sada 1971) A colaboración de hoxe chega da man de Antom Santos, escritor e xornalista que forma parte do consello de redacción do portal galizalivre.com. Este doutor en historia contemporánea sinala que fica " Encantado de participar dumha iniciativa que recupera a memória da nossa afirmaçom nacional, e em particular dumha pessoa que trabalhou, em campos mui diversos e nas circunstáncias mais adversas, por umha causa nobre ". A xeito de manda, Antom achega un texto que bebe -no fundamental- dunha entrevista que lle fixeran a Isaac Díaz Pardo por volta do ano 2000. Nesta contribución vemos a relación de Isaac con Castelao, as súas ideas, as súas teimas, a súa desesperación e a súa valentía. Por isto, non cómpre parafrasear este marabilloso texto, senón entregalo na súa integridade para que a persoa lectora o vaia debullando devagar. De seguro ha bater con aspectos ben int

Lourdes Maceiras, dende a Universidade de Vigo, tráenos unha imaxe dunha cabaza-botella coa que rememora un dos recipientes deseñados en Sargadelos. A súa silueta fainos lembrar esas cabazas que, secas e sen sementes, portaban auga nos bordóns das persoas que peregrinaban a Compostela. Recende, logo así, á tradición de hai máis dun século e que conecta directamente co medievo europeo (e galego); recende a estampas costumistas dunha cidade universal que soubo atraer ideas doutros lugares pero tamén foi quen de estender as propias e singulares deste país.  Pero Lourdes vai moito máis  aló, pois reclama a voz de Díaz Pardo e dío así: " Isaac, hoxe e sempre! Coma auga, fonte de vida ". A autora, na súa correspondencia connosco, sinala: " Neste momento estou a traballar sobre temas de Hidroloxía médica e tamén do Camiño Xacobeo, e a cabaza-botella, con factura da inconfundible cerámica á que deu vida Isaac, une a Auga e o Camiño. É imposible non sentir a auga e a pedra miránd

Esta manda que compartimos con todas e todos vós procede de José-Maria Monterroso Devesa-Juega, un reputado escritor galego que conta cunha manchea de libros enmarcados nos xéneros poético e ensaístico. Entre os anos 1988 e 1991 foi presidente da Asociación Cultural "O Facho", entidade que nace en 1963 co obxecto de defender o idioma galego, o que supuxo un claro embate político contra a ditadura franquista. Moterroso, ademais, é membro fundador da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega e da Associaçom Galega da Língua . Coa súa manda, o autor, de pluma decida e contundentes palabras, busca sen dúbida remexer nas conciencias daquelas persoas que propiciaron a deseparición por "morte matada" de Ediciós do Castro, amais de nos trasladar a todas e todos a responsabilidade de non "calarmos  perante tal feito". E dillo non só ás autoras e autores que tiveron a sorte de publicar algunhas obras nesta editora senón, ademais, ao lectorado que foi q

E que ben canta e recita Xosé Quintas Canella, ese artista de Ourense ben coñecido a partir de 1966. A súa música e a súa voz ouvironse na RTVG, na TVE, por Galiza, Catalunya e España... Porque se Voces Ceibes tiña un estilo ben marcado e identificativo, o de Ánxel Barbadillo -grupo do que formou parte- tamén o posuía. Este inclinábase máis pola cantiga medieval galega (ou galego-portuguesa), sobre todo mercé dos instrumentos que tocaba Eloy Vázquez, concretamente o laúde, a zanfona, a guitarra, o contrabaixo, a cítola e o rabel... Quintas e os restantes membros do grupo participan no primeiro festival folk galego que se celebra en Compostela nun pavillón polideportivo ateigado de milleiros de persoas (1975). Mais cómpre facer fincapé noutros aspectos del que, de momento, non se recollén en ningunha monografía ou dicionario de autoras e autores. Por unha banda é un grande orador, que sabe emocionar con esa voz rouca e valente, pero por outra tamén resulta ser un gran poeta. David Otero

Festa na cociña (obra de Eva Teixeiro) " Son Eva Teixeiro, argalleira da escrita e do debuxo, tecendo adoito terra, lingua, muller, arte e memoria. A cultura e a lectura dánme a vida. Contribúo á manda como xusta homenaxe a quen me encheu os ollos de nena coas ilustracións de Memorias dun neno labrego ou Terra Chá, e me fixo imaxinar unha bandeira con outro azul ". Así comeza a presentación da manda de hoxe. Diariamente e dende hai máis de medio ano, vimos de publicar neste blogue un gurgullo de poesía, arte, narrativa, música, ensaio... que conmemora a imaxe, traxectoria, forza e ronsel de Isaac Díaz Pardo. Porque del procede a forza deste Alento, un airiño cálido que enche de creatividade e émulo e estímulo a vida de moitas persoas galegas. Festa na cociña (obra de Eva Teixeiro) Eva Teixeiro, a artista que facilita a manda de hoxe, elaborou un debuxo que titula 'Festa na cociña' e que foi realizado -en tinta sobre papel- nun 1993 que xa vemos un tanto lonxe, xusto

Balda dunha vitrina do IGI. Foto do ‎4‎ de ‎enero‎ de ‎2010: Isaac recolle as cousas que lle son propias e que ficaban nesta institución. (imaxe: Héitor Picallo) Onte, 5 de xaneiro de 2021, o calendario marcaba unha importante efeméride galega: hai nove anos falecía na Coruña Isaac Díaz Pardo. O seu corpo xace en Boisaca baixo unha fría lousa de granito e na que unicamente se le: "Isaac Díaz Pardo 1920-2012".  Disque onte alguén borboriñou unhas palabriñas ao pé da súa lauda, logo de relembrar a un grande da literatura universal, Ramón del Valle-Inclán, que curiosamente tamén cruzou "a gran braña" un 5 de xaneiro. O pasamento de Daniel de Rianxo será relembrado mañá, aínda que algúns do Alento Esbrevexo xa o tivemos presente mercé da voz dun dos nosos compoñentes, a de David Otero. Quizais por iso sexa axeitado traer até aquí un texto que elaborou Alfonso Mato para ter presente a Isaac Díaz Pardo e a aquel universo infindo do IGI ( Instituto Galego de Información ),